TS EN 1338 standardı, beton parke taşlarının özelliklerini ve test yöntemlerini belirler. Bu standart kapsamında parke taşlarının mekanik, fiziksel ve dayanıklılık özellikleri test edilir. İşte TS EN 1338’e göre parke taşı deneyleri:
1. Geometrik Özellikler ve Görsel İnceleme
a) Boyut ve Şekil Toleransları (TS EN 1338)
- Amaç: Üretimden çıkan parke taşlarının ölçü doğruluğunu belirlemek.
- Yöntem:
- Uzunluk, genişlik ve kalınlık ölçülür.
- ±3 mm tolerans içinde olmalıdır.
b) Yüzey Görünüşü
- Amaç: Yüzey kusurlarının ve renk homojenliğinin kontrolü.
- Yöntem:
- Çıplak gözle inceleme yapılır.
- Yüzeyde ciddi çatlak, kırık veya renk düzensizliği olmamalıdır.
2. Mekanik Dayanım Testleri
a) Basınç Dayanımı (TS EN 1338 / TS EN 12390-3)
- Amaç: Parke taşının yük taşıma kapasitesini ölçmek.
- Yöntem:
- Küp veya prizmatik numuneler test edilir.
- Numune hidrolik pres makinesinde kırılarak MPa cinsinden basınç dayanımı hesaplanır.
- Minimum basınç dayanımı: 40 MPa.
b) Eğilme Dayanımı (Yarma Deneyi – TS EN 1338 / TS EN 12390-6)
- Amaç: Parke taşının yatay yükler altındaki kırılma direncini belirlemek.
- Yöntem:
- Parke taşları yarma çekme testi ile kırılmaya zorlanır.
- Minimum eğilme dayanımı: 3.6 MPa.
3. Fiziksel Özellikler
a) Su Emme ve Boşluk Oranı (TS EN 1338 / TS EN 13748-2)
- Amaç: Parke taşının su emme kapasitesini belirlemek.
- Yöntem:
- Numune doygun hale gelene kadar suya batırılır.
- Su emme oranı: Kütle değişimi ile hesaplanır.
- Maksimum su emme: %6 – %8.
b) Aşınma Direnci (Böhme Deneyi – TS EN 1338 / TS EN 1339)
- Amaç: Parke taşının yüzey aşınma dayanımını ölçmek.
- Yöntem:
- Aşındırıcı bir taş yardımıyla parke yüzeyine belirli bir basınç uygulanır.
- Maksimum aşınma kaybı: 20 mm³/50 cm².
c) Kayma Direnci (TS EN 1338 / TS EN 14231)
- Amaç: Parke taşının kaymazlık seviyesini belirlemek.
- Yöntem:
- Islak ve kuru yüzeylerde sürtünme katsayısı ölçülür.
- Min. kayma direnci: 55 SRV (Sürtünme katsayısı).
4. Dayanıklılık ve Çevresel Direnç Testleri
a) Donma – Çözülme Dayanımı (TS EN 1338 / TS EN 12390-9)
- Amaç: Parke taşının donma-çözülme döngülerine karşı direncini ölçmek.
- Yöntem:
- Numuneler 50 defa donma-çözülme döngüsüne tabi tutulur.
- Ağırlık kaybı %1’den az olmalıdır.
b) Tuz Etkisi (TS EN 1338 / TS EN 12390-9)
- Amaç: Parke taşının tuzlanmış yüzeylerde dayanıklılığını ölçmek.
- Yöntem:
- Tuz çözeltisi uygulanır, sonra donma-çözülme testleri yapılır.
- Yüzeyde soyulma olmamalıdır.
Özetle:
TS EN 1338 standardına göre parke taşları geometrik, mekanik, fiziksel ve dayanıklılık testlerine tabi tutulur. Önemli kriterler:
✅ Basınç dayanımı: ≥ 40 MPa
✅ Eğilme dayanımı: ≥ 3.6 MPa
✅ Su emme oranı: ≤ %6-8
✅ Aşınma kaybı: ≤ 20 mm³/50 cm²
✅ Kayma direnci: ≥ 55 SRV
✅ Donma-çözülme kaybı: ≤ %1
Bu testler, parke taşlarının uzun ömürlü ve dayanıklı olmasını sağlamak için yapılır.
