TS EN 1340 standardı, beton bordür taşlarının özelliklerini ve test yöntemlerini belirler. Bu standart kapsamında bordür taşlarının mekanik, fiziksel ve dayanıklılık özellikleri test edilir. İşte TS EN 1340’e göre bordür deneyleri:
1. Geometrik Özellikler ve Görsel İnceleme
a) Boyut ve Şekil Toleransları (TS EN 1340)
- Amaç: Bordür taşlarının üretim toleranslarını kontrol etmek.
- Yöntem:
- Uzunluk, genişlik ve kalınlık ölçülerek toleranslar değerlendirilir.
- ±3 mm tolerans içinde olmalıdır.
b) Yüzey Görünüşü
- Amaç: Yüzey kusurlarını, renk homojenliğini ve pürüzsüzlüğü kontrol etmek.
- Yöntem:
- Çıplak gözle inceleme yapılır.
- Bordürde çatlak, kırık veya belirgin yüzey kusurları olmamalıdır.
2. Mekanik Dayanım Testleri
a) Basınç Dayanımı (TS EN 1340 / TS EN 12390-3)
- Amaç: Bordür taşının yük taşıma kapasitesini ölçmek.
- Yöntem:
- Prizmatik veya küp numuneler test edilir.
- Hidrolik pres makinesinde numune kırılarak MPa cinsinden basınç dayanımı hesaplanır.
- Minimum basınç dayanımı: 40 MPa.
b) Eğilme Dayanımı (Yarma Deneyi – TS EN 1340 / TS EN 12390-6)
- Amaç: Bordür taşının eğilme yükleri altındaki dayanımını belirlemek.
- Yöntem:
- Numuneler üç nokta eğilme testine tabi tutulur.
- Minimum eğilme dayanımı: 3.5 MPa.
3. Fiziksel Özellikler
a) Su Emme ve Boşluk Oranı (TS EN 1340 / TS EN 13748-2)
- Amaç: Bordür taşının suya karşı direncini ve emme kapasitesini belirlemek.
- Yöntem:
- Numune tamamen doygun hale gelene kadar suya batırılır.
- Su emme oranı: Kütle değişimi ölçülerek hesaplanır.
- Maksimum su emme: %6 – %8.
b) Aşınma Direnci (Böhme Deneyi – TS EN 1340 / TS EN 1339)
- Amaç: Bordür taşının aşındırıcı etkilere karşı direncini ölçmek.
- Yöntem:
- Bordür yüzeyine aşındırıcı disk ile belirli basınç uygulanır.
- Maksimum aşınma kaybı: 20 mm³/50 cm².
c) Kayma Direnci (TS EN 1340 / TS EN 14231)
- Amaç: Bordür taşlarının kayganlık direncini belirlemek.
- Yöntem:
- Islak ve kuru yüzeylerde sürtünme katsayısı ölçülür.
- Minimum kayma direnci: 55 SRV (Sürtünme katsayısı).
4. Dayanıklılık ve Çevresel Direnç Testleri
a) Donma – Çözülme Dayanımı (TS EN 1340 / TS EN 12390-9)
- Amaç: Bordür taşının soğuk hava koşullarına karşı dayanıklılığını ölçmek.
- Yöntem:
- Numuneler 50 donma-çözülme döngüsüne tabi tutulur.
- Ağırlık kaybı %1’den az olmalıdır.
b) Tuz Etkisi (TS EN 1340 / TS EN 12390-9)
- Amaç: Bordür taşının tuzlanmış yüzeylere maruz kalması durumundaki dayanıklılığını test etmek.
- Yöntem:
- Numuneler tuz çözeltisine batırılarak belirli bir süre bekletilir.
- Yüzeyde çatlak veya soyulma olmamalıdır.
Özetle:
TS EN 1340 standardına göre beton bordür taşları, geometrik, mekanik, fiziksel ve dayanıklılık testlerine tabi tutulur. Önemli kriterler:
✅ Basınç dayanımı: ≥ 40 MPa
✅ Eğilme dayanımı: ≥ 3.5 MPa
✅ Su emme oranı: ≤ %6-8
✅ Aşınma kaybı: ≤ 20 mm³/50 cm²
✅ Kayma direnci: ≥ 55 SRV
✅ Donma-çözülme kaybı: ≤ %1
Bu testler, bordür taşlarının uzun ömürlü, güvenli ve dayanıklı olmasını sağlamak için uygulanır.
